Spis treści:
Obiekty małej architektury to potocznie niewielkie elementy stałe znajdujące się w przestrzeni zewnętrznej. W codziennym rozumieniu to przykładem takich obiektów są meble miejskie, takie jak ławki, kosze na śmieci, lampy oświetleniowe, stojaki na rowery.
Definicja obiektu małej architektury według prawa budowlanego
Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt. 4 Ustawy Prawo budowlane obiekt małej architektury to niewielki obiekt, a w szczególności:
- obiekt kultu religijnego, jak kapliczki, krzyże przydrożne, figury,
- posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej,
- użytkowe elementy służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki.
Jakie elementy wymagają pozwolenia
Zgodnie z art. 29 Prawa Budowlanego obiekty małej architektury nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę. Natomiast obiekty małej architektury w miejscu publicznym wymagają zgłoszenia budowy w odpowiedniej jednostce administracyjnej. Zgłoszenie należy przygotować na odpowiednim formularzu wniosku zgłoszenia budowy lub robót budowlanych wraz ze wszystkimi wymaganymi załącznikami. Potrzebne będzie oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, plan sytuacyjny lub projekt zagospodarowania terenu w zależności od indywidualnego przypadku, szkice i rysunki przedstawiające projektowany obiekt oraz stosowne opinie, uzgodnienia i pozwolenia.
Ustawodawca nie wymaga ani pozwolenia na budowę ani zgłoszenia budowy obiektu małej architektury poza przestrzenią publiczną. Mała architektura w przestrzeniach prywatnych nie podlega zatwierdzeniu przez jednostkę administracyjną.
Mała architektura miejska
Obiekty w przestrzeni miejskiej mają zazwyczaj funkcję użytkową. Są to nie tylko wspomniane wcześniej niewielkie meble miejskie. Do tych elementów zaliczamy również wszelkie elementy związane z prawidłowym działaniem ruchu drogowego. Są to znaki drogowe, słupki drogowe, wiaty przystankowe, stojaki rowerowe.
Za pomocą obiektów małej architektury kształtowana jest przestrzeń miejska. Obiekty te wpływają na funkcjonalność danego miejsca. W wielkiej mierze to od nich zależy, czy dany plac, dana ulica będzie użytkowana w sposób zgodny z zaplanowanym. Dobre zastosowanie elementów architektury miejskiej pomoże w utworzeniu świetnych miejskich przestrzeni rekreacji, w których mieszkańcy chętnie będą spędzali swój wolny czas. Ciekawe elementy wyposażenia przestrzeni miejskiej przykuwają uwagę i zachęcają do eksploracji.
Za pomocą niewielkich obiektów można stworzyć miejsca, które zachęcają do aktywności fizycznej. Ciekawie zaprojektowane elementy optymalnie rozmieszczone przy ciągach pieszych czy rowerowych, place zabaw, zewnętrzne siłownie, skate parki aktywizują mieszkańców miast.
Dodatkowo prawidłowo zaprojektowana mała architektura w przestrzeni publicznej będzie podwyższała poczucie bezpieczeństwa.
Architektura krajobrazu
Krajobraz przybliżony do naturalnego wymaga delikatnych działań, które uatrakcyjnią i wspomogą użytkowo przestrzeń, ale jej nie przytłoczą. Do obiektów używanych w parkach czy na skwerkach należą ławki parkowe, kosze na śmieci, latarnie. Są to elementy typowo wspomagające użytkowanie terenu. Występują natomiast jeszcze elementy, za pomocą których można niejako podnieść rangę miejsca. Takie niewielkie obiekty to fontanny, pomniki, rzeźby, które oprócz swojej użytkowej funkcji za pomocą jakości, estetyki mogą stać się sztuką.
Elementy architektury ogrodowej
Jak już zostało powyżej wspomniane, omawiane elementy w przestrzeniach prywatnych nie wymagają uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę ani zgłoszenia budowy. Właściciel działki ma dowolność w kształtowaniu własnej przestrzeni ogrodowej. Istnieje jednak ryzyko pewnego marginesu interpretacji definicji obiektu małej architektury, czy dany obiekt jest uznawany za niewielki i czy dalej nie podlega obowiązkowi zgłoszenia budowy. Na przykład sytuacja wiat może zostać potraktowana w różnoraki sposób.
Do architektury ogrodowej chętnie wprowadza się donice na roślinność, place zabaw z huśtawkami, pergole i altany.
Zachęcamy do sprawdzenia naszych projektów architektury ogrodowej, w tym projektów tarasów.
Producenci małej architektury
Aktualnie na rynku istnieje wiele firm specjalizujących się typowo w omawianym zakresie. Elementy w przestrzeni miejskiej są użytkowane przez dużą liczbę mieszkańców. Z tego względu podatne są na uszkodzenia użytkowe, mechaniczne, więc powinny zostać wykonane z materiałów dobrej jakości. Elementy i akcesoria tego typu są narażone na działanie zewnętrznych warunków atmosferycznych. Ważny jest sposób ich produkcji i ich zaimpregnowanie, żeby mogły służyć przez lata.
Standardowo producenci małej architektury mają w swojej ofercie kosze uliczne, ławki. Firmy produkują również elementy zaprojektowane przez architekta na zamówienie klienta.